Skip to content

Dosbarth Meistr Gwerth Cymdeithasol: Mesur gwerth iechyd y cyhoedd

February 28, 2024

Cyd-destun

Mae ein systemau iechyd, cymdeithasol ac economaidd o dan bwysau cynyddol oherwydd amrywiaeth o heriau, megis effeithiau pandemig Covid-19, yr argyfwng costau byw, a newid yn yr hinsawdd. Mae cynnydd yn y systemau hyn a wnaed dros y degawdau diwethaf mewn perygl ac mae cyllidebau’n dynnach nag erioed. Mae’r permagreisis hwn hefyd wedi amlygu a gwaethygu anghydraddoldebau a diffyg gwytnwch yn ein systemau iechyd.

Gall gwneud penderfyniadau gwario a buddsoddi sy’n blaenoriaethu iechyd a llesiant helpu i fynd i’r afael â’r heriau hyn a chael cyd-fuddiannau i sectorau eraill er mwyn creu cymunedau a chymdeithasau ffyniannus a theg, economi gynaliadwy, a phlaned iach. Yn draddodiadol, mae ein dealltwriaeth o “werth” wedi canolbwyntio ar werth ariannol (cyllidebol) neu’r gallu i wneud mwy gyda llai o adnoddau. Mae’r dull hwn yn golygu y bydd y rhai sy’n gwneud penderfyniadau yn colli’r ystod lawn o werth a gynhyrchir gan ymyriadau iechyd cyhoeddus, gan gynnwys economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol ehangach.

Yn rhyngwladol ac yn genedlaethol, mae fframweithiau a ffyrdd o feddwl wedi dod i’r amlwg sy’n mynd i’r afael â’r materion hyn drwy ailstrwythuro a buddsoddi mewn systemau yn fwy cyfannol, a phwysleisio pwysigrwydd iechyd a lles mewn prosesau gwneud penderfyniadau. Mae’r naratif hwn yn cefnogi ymrwymiadau rhyngwladol, megis Nodau Datblygu Cynaliadwy’r Cenhedloedd Unedig a deddfwriaeth genedlaethol, megis Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru). Gall ymgorffori canlyniadau cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol wrth wneud penderfyniadau a blaenoriaethu cyllid helpu i adeiladu ‘Economi Llesiant’, sy’n gosod pobl a’r blaned yn y canol.

Cyflwyno gwerth cymdeithasol

Mae gwerth cymdeithasol yn cynrychioli ffordd newydd mwy cyfannol o feddwl (1,2).  Nid oes un diffiniad, na diffiniad aur o werth cymdeithasol, ond mae’r rhan fwyaf o ddiffiniadau’n cynnwys darparu buddion economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol i ardal, cymuned neu grŵp o randdeiliaid. Mae’n symud i ffwrdd oddi wrth gysyniadau cul o werth am arian (er enghraifft, Cynnyrch Domestig Gros) (3) tuag at y safbwynt y dylid cynnwys pobl, cymdeithas a’r blaned yn y modd y caiff gwerth ei fesur a’i gipio.

Ar gyfer iechyd y cyhoedd, gall defnyddio dull gwerth cymdeithasol helpu i wneud achos gwell dros newid cyllidebau a buddsoddi mewn atal. Mae hyn yn arbennig o bwysig gan fod ymyriadau iechyd y cyhoedd yn aml yn cynnwys effeithiau fel gwella iechyd, llesiant ac amgylchedd byw grwpiau poblogaeth (4), na fydd yn cael eu hystyried fel arfer drwy’r ddealltwriaeth draddodiadol o “werth”.

Dosbarth meistr gwerth cymdeithasol

 Mae Canolfan Gydweithredol Sefydliad Iechyd y Byd ar Fuddsoddi ar gyfer Iechyd a Llesiant (WHO CC) yn Iechyd Cyhoeddus Cymru yn datblygu rhaglen waith arloesol, gan gymhwyso dull Gwerth Cymdeithasol (Cyhoeddus) tuag at adeiladu ‘Iechyd Cyhoeddus sy’n Seiliedig ar Werth’ ac Economi Llesiant yng Nghymru. Mae Sefydliad Iechyd y Byd yn creu portffolio amrywiol ac arloesol o gynhyrchion ac offer i gryfhau’r achos dros fuddsoddiad cynaliadwy, teg, wedi’i lywio gan dystiolaeth ac sy’n seiliedig ar Werth mewn iechyd cyhoeddus.

Ym mis Ionawr 2024, cyflwynodd tîm Gwerth Cymdeithasol Sefydliad Iechyd y Byd ddosbarth meistr ar-lein ar y cysyniad o werth cymdeithasol a’i gymhwyso i wella dealltwriaeth ac asesiad o werth cyfannol ehangach iechyd y cyhoedd. Mae hyn yn ategu’r gwaith ar Fuddsoddi Cynaliadwy ar gyfer Iechyd a Llesiant.

Amcanion penodol y dosbarth meistr hwn oedd:

  • Hyrwyddo pwysigrwydd dal a mesur gwerth ehangach iechyd y cyhoedd.
  • Gwella dealltwriaeth o pam mae gwerth a gwerth cymdeithasol yn bwysig trwy gyflwyno’r cyd-destun strategol a pholisi yng Nghymru a thu hwnt.
  • Arddangos cymwysiadau ymarferol o sut y gellir dal gwerth cymdeithasol ymyriadau a gwasanaethau iechyd cyhoeddus.

Bu’r dosbarth meistr hefyd yn archwilio sut i fesur gwerth cymdeithasol drwy’r fframwaith Adenillion Cymdeithasol o Fuddsoddi (SROI). Rhoddwyd y fethodoleg hon yn ei chyd-destun trwy dynnu ar astudiaeth sylfaenol yn ymwneud â sgrinio iechyd rhywiol mewn carchar agored yng Nghymru; yn ogystal ag enghreifftiau o adolygiadau llenyddiaeth o ymyriadau iechyd y cyhoedd ar hyd cwrs bywyd; Iechyd meddwl; a gweithgarwch corfforol a maeth.

Fideo cyflwyniad dosbarth meistr Social Value Masterclass: Measuring the Value of Public Health | PHNC Masterclass | January 2024 (youtube.com)

Dolen i sleidiau dosbarth meistr Dosbarth Meistr Gwerth Cymdeithasol: Mesur gwerth iechyd cyhoeddus – Public Health Network Cymru (rhwydwaithiechydcyhoeddus.cymru)

Canlyniadau

Mynychodd 106 o bobl y dosbarth meistr.

O ganlyniad i gymryd rhan yn y gweminar:

  •  Dywedodd 100% o’r mynychwyr a roddodd adborth y byddent yn mynd i ddod o hyd i ragor o wybodaeth ar y pwnc.
  •  Dywedodd 81% o’r mynychwyr a roddodd adborth y byddent yn trafod y gweminar gyda chydweithwyr i lywio camau gweithredu.

Yn ystod y dosbarth meistr, gofynnwyd i’r rhai a oedd yn bresennol sut yr oeddent yn rhagweld defnyddio gwerth cymdeithasol i gefnogi eu gwaith, eu hamcanion neu eu blaenoriaethau. Roedd yr ymatebion yn cynnwys defnyddio gwerth cymdeithasol i wella comisiynu, i ddal lleisiau defnyddwyryn well, ac i driongli a chael consensws ar ymyriadau rhwng rhanddeiliaid.

Camau nesaf

Yn dilyn ymlaen o’r dosbarth meistr hwn, bydd y tîm Gwerth Cymdeithasol yn parhau i ymgysylltu a dilyn i fyny â rhanddeiliaid i wella dealltwriaeth, meithrin gallu a thyfu ein rhwydwaith.

Bydd y tîm Gwerth Cymdeithasol yn parhau i ddiweddaru’r Gronfa Ddata ac Efelychydd Gwerth Cymdeithasol (SVDS) gyda thystiolaeth iechyd economaidd wedi’i choladu ac astudiaethau iechyd y cyhoedd gan ddefnyddio’r fethodoleg SROI.

Rydym hefyd yn dod â’n gwaith economeg iechyd a gwerth cymdeithasol ynghyd i gefnogi’r sefydliad a’r GIG ehangach, a datblygu’r Economi Llesiant yng Nghymru, gan gyflwyno i Lywodraeth Cymru ar ei newydd wedd / Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth Sefydliad Iechyd y Byd (Datganiad Ysgrifenedig: Adnewyddu’r Memorandwm Cyd-ddealltwriaeth gyda Sefydliad Iechyd y Byd Ewrop).

I weld rhagor o wybodaeth am y tîm gwaith Buddsoddi Cynaliadwy a Gwerth Cymdeithasol dilynwch y dolenni isod.

Buddsoddiad Cynaliadwy mewn Iechyd a Llesiant

Cadwrfa CC Sefydliad Iechyd y Byd

Cyfeiriadau

  • Gwerth Cymdeithasol y DU. Beth yw Gwerth Cymdeithasol? [Rhyngrwyd]. Gwerth Cymdeithasol y DU. 2022 [dyfynnwyd 2024 Chwef 2]. Ar gael oddi wrth: https://socialvalueuk.org/what-is-social-value/
  • Banke-Thomas, Madaj, Charles A, van den Broek N. iechyd cyhoeddus BMC. 2015 [dyfynnwyd 2023 Ion 11]. Methodoleg Adenillion Cymdeithasol o Fuddsoddi (SROI) i roi cyfrif am werth am arian ymyriadau iechyd y cyhoedd: adolygiad systematig. Ar gael oddi wrth: https://pubmed.ncbi.nlm.nih. gov/26099274/
  • Cylus J, Smith PC. Yr economi llesiant: beth ydyw a beth yw’r goblygiadau i iechyd? BMJ [Rhyngrwyd]. 2020 Mehefin 16 [dyfynnwyd 2024 Chwef 2];369. Ar gael oddi wrth: https://www-bmjcom.mu.idm.oclc.org/content/369/bmj.m1874
  • Ashton K, Parry-Williams L, Dyakova M, Green L. Effaith Iechyd a Gwerth Cymdeithasol Ymyriadau, Gwasanaethau a Pholisïau: Trafodaeth Fethodolegol o Asesu’r Effaith ar Iechyd ac Adnillion Cymdeithasol ar Fethodolegau Buddsoddi. Front Public Health. 2020;8:49.